TRABZON’DA TÜTÜN TÜCCARI (1826-1827)-TOBACCO TRADER IN TRABZON (1826-1827)

ÖZ

Makale, 1826-1827 tarihli ve 23361 numaralı tütün gümrüğü defterine dayanarak hazırlanmıştır. Osmanlı Devleti, Asakir-i Mansure Ordusu’na yeni gelir kaynakları bulmak amacına dönük olarak 1826’da, gümrükler de dahil olmak üzere ülke genelinde alınıp satılan tütünün vergi oranlarına yüzde yüz zam yapma kararı almıştı. Bu gelişmeye bağlı olarak yeni vergilendirmeden dolayı elde edilen fazlanın tespiti bağlamında Trabzon ve Akçaabat’taki tütünün tespit edilerek vergilendirilmesi üzerinden yapılan işlemlerin kayda alınması, bu defterin hazırlanma sebebidir. Trabzon’da 1690’lı yıllarda genişlemeye başlayan tütün ekimi, aynı yüzyılın sonlarına doğru bölgede etkin bir ticaret alanı oluşturan Rumeli menşeli tütün ticaretinin piyasasını almaya başlamıştır. 1830’lara gelindiğinde ise Samsun’da Bafra, Trabzon’da ise Akçaabat ülkenin önemli tütün üretim sahalarına dönüşmüştür. Bu münasebetle Trabzon’da, 1826-1827’de alım-satıma konu olan tütün bütünüyle Trabzon üretimi tütün olup, çok büyük oranda Akçaabat Tütünü adını taşımaktaydı. On bir aylık süreçte yaklaşık olarak 278 ton tütünün pazara sürülmesi söz konusu olmuştur. Hem Akçaabat hem de Trabzon’da tütün için gümrük teşkilâtı tesis edilmiş olması, tütünün bu iki liman üzerinden ihracatını sağlamıştır. Trabzon’da üretilen tütün doğuda Rize ve Artvin’e, batıda Vona’ya, (Perşembe/Ordu) güneyde de Tamzara (Şebinkarahisar/Giresun), Tokat ve Konya’ya kadar tüccarlar tarafından satın alınarak götürülmekle beraber, tütün ticaretinde Trabzon menşeli olanlar yanında Rize ve Gümüşhane menşeli tüccarların etkinlikleri söz konusuydu.

Anahtar Sözcükler: Osmanlı Devleti, Trabzon, Akçaabat, Tütün Ziraatı, Gümrük

 

 ABSTRACT

The article is based on the Tobacco Customs Register Numbered 23361 in the years of 1826-1827. The Ottoman State decided to increase the tax rates of tobacco bought and sold across the country, including customs, in order to find new sources of income for the Asakir-i Mansure Army in 1826. Accordingly, the calculation of the surplus obtained from the new taxation, and the determination of the tobacco in Trabzon and Akçaabat and the recording of the transactions made by taxation were the reasons for the preparation of this register book. Cultivation of tobacco began to expand in Trabzon in the 1690s, and towards the end of the same century, it began to take the market of the Rumeli (Balcans)-based tobacco trade, which was an active trading area in the region. Bafra in Samsun and Akçaabat in Trabzon became important tobacco production areas of the empire in the 1830s. The tobacco traded in Trabzon in 1826-1827 was entirely Trabzon-produced tobacco, and was largely called Akçaabat Tobacco. During an eleven-month period, approximately 278 tons of tobacco was put on the market. The establishment of a customs organization for tobacco in both Akçaabat and Trabzon enabled the export of tobacco through these two ports. Even though along with the Trabzon origined traders, those of Rize and Gümüşhane were also active in the Tobacco trade, the tobacco produced in Trabzon was purchased by the merchants across the country. The demand strip ranges from Rize and Artvin to Vona (Perşembe/Ordu) in the black sea region, and in the south to Tamzara (Şebinkarahisar/Giresun), Tokat and Konya.

Keywords: Ottoman State, Trabzon, Akçaabat, Cultivation of Tobacco, Customs.

 

 

NECMETTİN AYGÜN

Son Yazılar
Bir cevap bırakın
Captcha Captcha güncellemek için resime tıkla