PONTUSÇU ÇETELERLE MÜCADELE GÜNLERİNDE DÂHİLİYE VEKİLİ FETHİ (OKYAR) BEY’İN KARADENİZ GEZİSİ (28 Ocak-25 Mart 1922) / MINISTER OF INTERIOR FETHI OKYAR’S BLACK SEA TRIP DURING THE REBELLION OF PONTUS (28 JANUARY-25 MARCH 1922)

ÖZ

Pontus Meselesi, Milli Mücadele yıllarında hep gündemde kalmıştır Pontusçu Rum çeteleri, Samsun ve çevresindeki faaliyetlerini 1922 yılı sonlarına kadar sürdürmüşlerdir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Hükümeti, Pontus isyanını bastırmak üzere bazı tedbirler almıştır. 1920 yılı sonlarında kurulan Merkez Ordusu, 1921 yılında Pontusçu çetelere karşı önemli faaliyetlerde bulunmuşsa da kesin bir sonuca varılamamıştır. Fethi (Okyar) Bey’in Dâhiliye Vekilliği (10 Ekim 1921-4 Ekim 1922) döneminde de bu mücadele sürdürülmüştür. Fethi Bey, 1922 yılı baharında Pontusçulara karşı düzenlenecek olan harekâtı yakından takip etmek üzere, 28 Ocak-25 Mart 1922 tarihleri arasında Karadeniz gezisini gerçekleştirmiştir. Bu gezi sırasında Samsun dışında bir ara Trabzon, Giresun ve Ordu’yu da ziyaret etmiştir. Makalede, Fethi Bey’in Karadeniz gezisi çerçevesinde Pontusçu çetelere karşı başlatılan mücadeleye yer verilecektir.

Anahtar Sözcükler:  Pontusçu çeteler, Dahiliye Vekili Fethi Bey, Jandarma Genel Komutanı Galip Bey, 10. Fırka Komutanı Cemil Cahit Bey, Samsun, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun Mutasarrıfı Faik Bey.

MINISTER OF INTERIOR FETHI OKYAR’S BLACK SEA TRIP DURING THE REBELLION OF PONTUS (28 JANUARY-25 MARCH 1922)

ABSTRACT

The Pontic Issue remained on the agenda during the years of National Struggle. The Pontic Greek gangs continued their activities in and around Samsun until the end of 1922. Grand National Assembly of Turkey (Parliament), the Government has taken some measures to suppress the rebellion of Pontus. The Central Army, founded in the late 1920s, took important measures against the activities of the Pontic gangs in 1921, but the result was not satisfactory enough. This struggle continued during the period of Fethi Okyar Bey (October 10, 1921 – October 4, 1922). In the 1922 spring, Fethi Bey carried out the Black Sea tour between 28 January-25 March 1922 to monitor the operation against the Ponticists. During this trip, he extended his visit to Trabzon, Giresun and Ordu. In this article, the struggle against the Pontic gangs will be examined within the frame of Fethi Bey’s visit to the Black Sea.

Keywords: Pontic gangs, Interior Minister Fethi Bey, Gendarmerie General Commander Galip Bey, Cemil Cahit Bey of 10th Commander, Samsun, Trabzon, Giresun, Ordu, Faik Bey the District Governer of Samsun.