TRABZON VALİSİ AHMET AZİZ BEY’İN CANİK SANCAĞI’NI VİLÂYETE DÖNÜŞTÜRME PROJESİ (1885)

RIZA KARAGÖZ

ÖZ

II. Abdülhamit Devrinde bazı sancak ve vilâyetlerin idarî statüsünde değişiklikler göze çarpmaktadır. Çoğunlukla bağlı oldukları vilâyetlerden ayrılıp müstakil sancak statüsüne dönüştürülen yerler vardır. Canik de bunlardan biridir. Ancak 1885 yılında özellikle güvenlik ve asayiş sorunlarına etkin çözüm getirme niyetiyle Canik Sancağının vilâyete dönüştürülmesine yönelik bir proje arşiv kayıtlarında tespit edilmektedir. Bu makalede zamanın Trabzon Valisi Ahmet Aziz Bey tarafından önerilen ve bir dizi yazışmaya konu edilen bu proje ele alınmaktadır. Bu düşüncenin gelişmesi ve olgunlaşması, gerekçeleriyle birlikte ortaya konmaktadır. Böylece Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde idarî, sosyal, ekonomik değişimin etkilerini farklı bir boyutta gözlemlemek mümkün olabilmektedir.

Anahtar Sözcükler: Canik Sancağı, Trabzon, Osmanlı Devleti, Trabzon Valisi Ahmet Aziz Bey

 ABSTRACT

During the rule of Sultan Abdülhamid II, some changes were made in the administrative statuses of some sanjaks and wilayahs.  Some places were detached from the wilayahs that they belonged to and were given the status of sanjak. Canik is one of them. However, with the intention of introducing effective solutions to the problems of security and public order especially in 1885, archive records contain a project for changing the status of Canik sanjak into a wilayah. This article investigates this project which was proposed by Ahmet Aziz Bey, the then-governor of Trabzon, and which was the topic of some correspondence. The development and maturation of this thought are given with its reasons. Thus, it will be possible to see in a different dimension the effects of administrative, social and economic changes in the late periods of the Ottoman state.

Keywords: Canik Sanjak, Trebizond, The Ottoman Empire, The governor of Trabzon Ahmet Aziz Bey