İSVEÇ KRALI XII. KARL’IN OSMANLI DEVLETİ’NDE İKÂMETİNİN BOĞDAN’A ETKİSİ VE NİKOLAOS MAVROKORDATOS

ÖZ

İsveç Kralı XII. Karl’ın memleketinden yıllarca uzakta geçen savaşlarla ve maceralarla dolu hayatı kuşaklar boyu tarihçilerin ilgisini çekmiş, hatta Türkiye’den de Ahmet Refik Altınay ve Akdes Nimet Kurat gibi araştırmacılar da bu konuda çalışmışlardır. Ancak yine de dönemin Tuna Voyvodalıkları (Eflak-Boğdan) ile Bender’deki İsveç ordugâhı arasında olan bitenler yeterince bu ilgiden nasiplenememiştir. Bu sebeple mevcut çalışma Boğdan Prensi Nikolaos Mavrokordatos ile Bender’deki İsveç idaresi arasında cereyan eden muhaberat ve münasebata odaklanacaktır. Dönemin diplomatik belgeleri (Hurmuzaki tarafından yayınlanmış olanlar ile birlikte) bu ilişkiyi muayene etmek için fırsat tanımak-tayken, XVIII. asrın Batı Avrupa gazeteleri de İsveç Kralının Osmanlı Devleti’n-deki ikametine ilişkin bir kronoloji izlemek adına zemin hazırlamaktadır. Bu açıdan Prens Mavrokordatos’un yazışmaları, Boğdan Prensliğine (Voyvodalığına) ve İsveç ordugâhına dair haberlerle birlikte değerlendirilecektir.

Anahtar Sözcükler: Sultan III. Ahmed, İsveç, XII. Karl, Demirbaş Şarl, Osmanlı-İs-veç İlişkileri, Nikolaos Mavrokordatos, Boğdan

THE EFFECTS OF SWEDISH KING CHARLES XII’S REFUGE AT THE OTTOMAN EMPIRE IN MOLDAVIA AND NICOLAOS MAUROCORDATOS

ABSTRACT

Life and deeds of the Swedish King Charles XII have attracted historians’ attention since the eighteenth century. Turkish-language monographs in the first half of the twentieth century by authors such as Altınay and Kurat also unveiled the King’s years in the Ottoman Empire for a good deal. Accordingly, the contacts between the Ottoman administration in Istanbul and the Swedish camp at Bender are relatively well-known. However, the relationship of the Swedish King with the Danubian principalities of the time needs further investigation. Therefore, the present study aims at highlighting the dynamics of the conduct between the Moldavian Prince Nicolaos Maurocordatos and the Swedish Royal administration at Bender. The coeval documents preserved in various European archives, and published by E. Hurmuzaki, offer an excellent opportunity to examine this relationship. Furthermore, the Western European newspapers of the era similarly provide an uninterrupted basis of data to build the chronology of the Swedish King’s sojourn in the Ottoman Empire. Hence, the study employs the correspondence of Prince Maurocordatos, and the newspaper accounts about the Moldavian Principality and the Swedish camp in general.

Keywords: Sultan Ahmed III, Sweden, Charles XII, Ottoman-Swedish Relations, Nicolaos Maurocordatos, Moldavia