BASINDAKİ BİLGİLER IŞIĞINDA İLK KADIN MİLLETVEKİLLERİMİZDEN TRABZON MİLLETVEKİLİ SENİHA HIZAL VE MECLİSTEKİ FAALİYETLERİ-IN THE LIGHT OF THE PRESS INFORMATION OUR FIRST FEMALE DEPUTIES TRABZON DEPUTIES SENIHA HIZAL AND PARLIAMENTARY WORK
ÖZ
Türk Milletinin çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkması için bir çok yenilik gerçekleştiren Atatürk, Türk kadınının Cumhuriyet idaresinde hak ettiği yeri elde etmesi için çalışmıştır. 1926 yılında Medeni Kanun’la yeni haklar edinen, 1930’da Belediye seçimlerine katılma, 1933’te Muhtar seçilme hakkını alan Türk kadını, Atatürk’ün önderliğinde, 5 Aralık 1934 tarihinde kabul edilen kanunla milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazanmıştır. 8 Şubat 1935 tarihinde yapılan V.Dönem seçimlerinde 18 kadın milletvekili seçilerek TBMM’ne katılmıştır. Kadınların milletvekili seçme ve seçilme hakkını kazanması, sonrasında yapılan seçimler, ilk kadın milletvekillerinin seçimleri ve TBMM’ndeki çalışmaları kamuoyunda büyük yankı yapmıştır. Dönemin gazeteleri yaptıkları haberlerle ilk kadın milletvekilleri ve TBMM’ndeki çalışmalarıyla ilgili olarak halkı aydınlatmışlardır. Bu milletvekillerinden biri de Seniha Hızal’dır. Seniha Hızal, V.Dönem (1935-1939) Trabzon milletvekilliği yapmıştır. Seniha Hızal, milletvekilliği döneminde yaptığı çalışmalarıyla TBMM’ne giren diğer 18 kadın milletvekili gibi Atatürk’ün Türk kadınına olan güvenini boşa çıkarmamıştır.
Anahtar Sözcükler: Atatürk, Kadın, Milletvekili, Seniha Hızal, Trabzon.
ABSTRACT
Ataturk has realized many revolutions in order to modernise Turkish nation and to catch up with contemporary civilization, endowing Turkish women with important roles in the administrative duties of the Republic. The Turkish woman, who gained the new rights by the Civil Code in 1926, attained the right to contest the municipal elections in 1930 and Seniha Hızal was elected as mukhtar in 1933. She gained the right to elect and be elected as a deputy under Atatürk’s rule and leadership on 5 December 1934, and she were among the 18 female MPs elected on 8 February 1935 elections to join the Turkish Grand National Assembly. Upon women’s right ‘to elect and to be elected’ at the general elections, the appearance of women at the subsequent elections and the first women deputies at the parliament, and their activities in the Turkish Grand National Assembly, had a great influence on public opinion. These women did not disappoint Ataturk’s trust in Turkish women. The headlines were occupied with the news about these first female MPs and their achievements at the Turkish Grand National Assembly. The study examines the biography of Seniha Hizal, who represented Trabzon and was one of those 5th term deputies between 1935-1939.
Keywords: Atatürk, Women, Deputy, Seniha Hızal, Trabzon.