OSMANLI TAŞRASINDA YAŞAMIŞ BİR YENİÇERİ: SÜLEYMAN SİNOBÎ (Ö. 1247/1832) VE NÜSHASININ GENEL BİR DEĞERLENDİRMESİ-A JANNISARY FROM AN OTTOMAN PROVINCE: SÜLEYMAN SINOBÎ (D. 1247/1831-32) AND A GENERAL OVERVIEW OF HIS MANUSCRIPT

ÖZ

16. yüzyıldan itibaren Osmanlı dünyasında mecmuaların kullanımının arttığı bilinmektedir. Fakat mecmua ve benzeri nüshalar üzerine yapılan çalışmaların, edisyonlar da dahil olmak üzere, bir hayli kısıtlı olduğu malumdur. Halbuki bu tarz nüshalar yardımıyla Osmanlı dünyasında yaşamış kişilerin ilgi alanlarına, dünya algılarına ve hayat hikayelerine ilişkin bulgular toplayıp onların yaşamları hakkında değerlendirmelerde bulunulabilir. İşte bu makale Samsun İl Halk Kütüphanesi’nde 925 numarasıyla kayıtlı olan ve içerisinde çok sayıda risale ve kişisel not barındıran bir nüshadan yola çıkarak 19. yüzyıl başlarında Sinop’ta yaşamış Yeniçeri Süleyman’ın yaşamını anlamada ilk adımı atacaktır. Makale ilk olarak nüshanın fiziksel özelliklerinin genel bir değerlendirmesini sunacak ve onun nasıl sınıflandırılabileceği konusunda bazı iddialarda bulunacaktır. Sonra ise nüshanın Süleyman’ın yaşamı anlamadaki potansiyelini göstermek için eldeki verilerden yola çıkarak önce onun hayat hikâyesi hakkındaki verileri değerlendirecek ve takiben de onun ilgi dünyası hakkında elimizde olan malumatı genel hatlarıyla ortaya koyacaktır.

Anahtar Sözcükler: Yeniçeriler, Taşra, Sinop, 19. Yüzyıl, Elyazmaları.

ABSTRACT

The usage of majmuas (anthologies) increased in sixteenth-century Ottoman world. Yet, the studies on the majmuas and alike copies are limited. However, these manuscripts might help us to reflect the Ottomans’ pursuits, biographies and perceptions, in a word their cosmos. In this article, I examine the manuscript from Samsun Provincial Library no. 925, which includes several articles (risale) and personal notes, in order to scratch surface/take the first step to understand the Janissary Süleyman’s “cosmos.” Firstly, this article offers the overall assessment of manuscripts’ physical characteristics, and asserts claims about its classification. Secondly, I reconstruct the biography of Süleyman, and present the data about his pursuits. Thirdly, I reveal the potential of the manuscript to understand the cosmos of Süleyman. Finally, the main purpose of this article is to provide an overview of the potential of such copies to understand the universes of people who lived in the Ottoman world.

Keywords: Janissaries, Provincial, Sinop, 19^th Century, Manuscripts.