TÜRK BASIN TARİHİNİN İLK KADIN YÜZLERİNDEN: SABİHA ZEKERİYA SERTEL / ONE OF FIRST WOMEN FACES IN TURKISH PRESS HISTORY: SABIHA ZEKERIYA SERTEL

ÖZ

1895’te Selanik’te doğan Sabiha Sertel, gazeteciliği meslek olarak edinen ilk kadın yazarlardandır. Bir basın ailesi olan Serteller, Yeni Felsefe, Büyük Mecmua, Resimli Hafta, Resimli Ay, Sevimli Ay, Sevimli Mecmua, Yarım Ay gibi birçok derginin, 1938- 1945 yılları arasında da Tan gazetesinin Türk basın hayatında yer almalarına vesile olmuşlardır. Sabiha Zekeriya Yeni Felsefe dışındaki bütün dergilerde ve Tan gazetesinde yazar olarak hem kendi adıyla hem de müstearlarıyla yer almış, eşinin mahkûmiyet yıllarında da dergilerin basın faaliyetlerini üstlenmiştir.

Dergi yazılarında daha çok kadın eğitimi, sosyal haklar, evlilik ve evliliğe dair problemler gibi konularda görüşlerini “Sabiha Sertel ve Cici Anne” imzasıyla yazmıştır. Dergilerde “Münîre Handan” müstearıyla da Sabiha Sertel’in kadın ve problemlerini konu edinen hikâyeleri yer alır.

Bu çalışmada Türk basın tarihinin kadın imzalarından Sabiha Zekeriya Sertel’in Selanik’te başlayıp Bakü’de sonlanan biyografisi, Türk basın tarihinde yer alışı, yazılarında kadın sorunlarına getirdiği tespit ve çözüm yolları ele alınacak, hikâyelerinde kadın problemlerini hayattan kurguya taşıyışı ve bu konudaki tespitleri değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Sabiha Zekeriya Sertel, Biyografi, Kadın, Dergi, Hikâye, Roman.

ONE OF FIRST WOMEN FACES IN TURKISH PRESS HISTORY: SABIHA ZEKERIYA SERTEL

ABSTRACT

Born in Salonika in 1895, Sabiha Sertel is the first woman to adopt journalism as a profession. Sertels, a press family, were among the starters of many journals such as Yeni Felsefe, Büyük Mecmua, Resimli Hafta, Resimli Ay, Sevimli Ay, Sevimli Mecmua, Yarım Ay and Tan. They owned these newspapers and journals between the years 1938-1945 as one of the significant shareholders in the Turkish press. Sabiha Zekeriya worked almost for all these journals and magazines. She contributed to the newspaper Tan, writing both by name and nickname. Moreover, she took charge of the administration of the magazines during the years of her husband’s imprisonment. She wrote mostly on women’s education, social rights, marriage and problems on marriage. Her articles were signed with the names Sabiha Sertel or Cici Anne. In the magazines there also appeared stories about women and their problems, where Sabiha Sertel used her nickname Münîre Handan. In this study, the biography of Sabiha Zekeriya Sertel, one of the significant female authors and journalists in the history of Turkish press, is reviewed starting from Salonika and ending in Baku, and her professional life as well as her ideas and solutions to the women question were discussed. She was important because she represented real women problems in fiction. The study examines and discusses Sabiha Sertel as author, activist, businesswoman and thinker. Keywords: Sabiha Zekeriya Sertel, Biography, Woman, Journal, Story, Novel.