OSMANLI MAHKEMESİ: TRABZON ÖRNEĞİNDE (1557-1558) / OTTOMAN COURT: IN THE CASE OF TRABZON (1557-1558)
ÖZ
Osmanlı Devleti’nin en önemli kaza merkezlerinden biri Trabzon’dur. Trabzon kazasında kurulan mahkemenin tarihi mevcut kaynaklara göre 1557 yılına kadar geriye götürülebilmektedir. Bu çalışma, 1557-1558 tarihleri için Trabzon mahkemesi özelinde XVI. yüzyıldaki bir Osmanlı mahkemesini konu almaktadır. Çalışmada mahkeme görevlisi olarak kadı ve kadının bağımsızlığı, mahkemenin aleniliği ile birlikte muha-kemeye katılanlar, mahkeme görevlileri, yeri, mahkemenin çalışma düzeni ile mah-keme salonu kuralları değerlendirilerek bu konular üzerinden Osmanlı mahkemesinin işleyişine açıklık getirilmeye çalışılacaktır. Yine sözü edilen yıllar içinde Trabzon mahkemesinde görülen davalar işlenerek davalar, konusuna göre sınıflandırılacaktır. Çalışmada kadının taraflar hakkında karar almasında etkili olan ispat vasıtalarından şahitlik, kefillik ve ikrar üzerinde durularak yine davalarla ilgili olarak vekillik hak-kında bilgiler verilecektir.
Anahtar Sözcükler: Trabzon, Mahkeme, Kadı, Şahitlik, Kefillik, İkrar, Vekillik.
OTTOMAN COURT: IN THE CASE OF TRABZON (1557-1558)
ABSTRACT
Trabzon is one of the most important district centers in the Ottoman Empire. The history of the court established in Trabzon traces back to 1557 according to the historical documents. This study explores the activities of an Ottoman court in the 16th century between 1557-1558. The study deals with the Qadi as the judge of the court and his independence, the publicity of the court, the officers, the place, the working order and the courtroom rules to reveal the functioning of the Ottoman court. Then the cases will be evaluated to give further information about the witness, guarantor, confession and attorney, which have critical role in the decision-making processes of the Qadi at the time.
Keywords: Trabzon, Court, Qadi, Witness, Guarantor, Confession, Attorney