18. YÜZYILDA KARADENİZ’DE RUS DENİZ TİCARETİ VE OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ – 18TH CENTURY RUSSIAN MARITIME TRADE IN THE BLACK SEA AND ITS EFFECTS ON THE OTTOMAN EMPIRE

ÖZ

Karadeniz, tarihin erken dönemlerinden bu yana ticari faaliyetlerin gerçekleştiği, birçok ülke tarafından egemenlik altına alınmaya çalışılan önemli bir iç denizdir. Karadeniz çevresi daima Çanakkale ve İstanbul Boğazları üzerinde egemenliğe sahip devletler tarafından kontrol edilen bir bölge olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgedeki egemenliği 18. yy.’a kadar devam etmiştir, ancak Osmanlı-Rusya Savaşı sonrasında yapılan Küçük Kaynarca Antlaşması’yla Osmanlılar Karadeniz üzerindeki egemenliklerini kaybetmiştir. Bu antlaşma sonrasında Rus ve Avrupa gemilerine açılan Karadeniz ticaretiyle bölgedeki limanların, denizyollarının ve ard bölgelerinin önemi arttı. Bununla birlikte Karadeniz’in uluslararası ticarete açılması Osmanlı Devleti’nin bölgede güç kaybının ve başta Rusya olmak üzere Avrupalı devletler karşısında gerilemesinin de bir göstergesi oldu. Rusya Karadeniz ticareti sayesinde ekonomik gelişmesini sürdürerek sanayileşme sürecine girdi. Bu çalışmada, arşiv belgeleri ve kaynaklar üzerinden 18. yy.’da Karadeniz ticaretinde Rusya’nın yeri ve bölge egemenliğinde Rusya-Osmanlı rekabeti açıklanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Karadeniz, Deniz Ticareti, Rusya, Osmanlı Devleti

 ABSTRACT

The Black Sea is an important internal water which has always witnessed commercial activities even in the early history and thus been claimed by many countries since then. The Black Sea has always been a region that was controlled by sovereignty over the Straits of Çanakkale and İstanbul. Sovereignty of the Ottoman Empire continued until the 18th century, but with the Treaty of Küçük Kaynarca upon the Ottoman-Russian War, the Ottomans lost their sovereignty over the sea. After this treaty, the significance of the ports, the sea-ways and hinterlands increased by the Black Sea maritime trade that Russian and European ships would use. However, the opening of the Black Sea to international trade was a sign of the Ottoman’s decline in the region before the European states, especially against Russia. Russia underwent the industrialization process, continuing its economic development thanks to the trade in the Black Sea. In this study, the role of Russia in the Black Sea trade and Russian-Ottoman dispute over the sovereignty of the Black Sea in the 18th century is revealed through the archive documents and resources.

Keywords: The Black Sea, Maritime Trade, Russia, Ottoman Empire

Yasemin Nemlioğlu Koca

Son Yazılar
Bir cevap bırakın
Captcha Captcha güncellemek için resime tıkla