İSTİKBÂL GAZETESİ’NE GÖRE DOĞU CEPHESİ’NDE TÜRK-ERMENİ SAVAŞI (1920) – REFLECTIONS OF THE TURKISH-ARMENIAN WAR ON THE ISTIKBÂL NEWSPAPER IN THE EASTERN FRONTIER AND THE NATIONAL STRUGGLE

 UĞUR ÜÇÜNCÜ

ÖZ

Milli Mücadele’nin kazanılmasında Doğu Cephesi önemlidir. Gerek İtilâf Devletleri gerekse Bolşevik Rusya, Doğu Anadolu’da bir Ermenistan Devleti kurulmasını tasarlamışlardı. Birinci Dünya Savaşı’nda Rusya’da Bolşevik İhtilali çıkınca Rus ordusu bölgeden çekilmiştir. Ardından Türk ordusu Kafkaslara kadar ilerlemişti. Fakat Mondros Mütarekesi ile Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı öncesi sınırlara çekilmiştir. Türk ordusunun terk ettiği yerlerden Kars ve çevresi Ermeniler tarafından işgal edilmiştir. Ermeniler, işgal bölgelerini genişletmeye çalışmışlardı. Fakat 15. Kolordu Kumandanı Kazım Karabekir Paşa emrindeki Türk ordusu Ermenilere karşı harekâta başlamıştır. Kısa süre içinde Ermeniler yenilgiye uğratılmış ve Gümrü Antlaşması imzalanmıştır. Doğu Anadolu’daki bu harekât Trabzon’da da yakından takip edilmiştir. Trabzon kamuoyu harekâta dair bilgi haber ve yorumları şehirde zamanın en önemli gazetesi İstikbâl’den takip etmiştir. Bu çalışmada Doğu Anadolu’daki harekâtın ve zaferin Trabzon’da İstikbâl gazetesine yansımaları ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Doğu Cephesi, Trabzon, İstikbal, Milli Mücadele

ABSTRACT

The Eastern Frontier was of vital importance for the achievement of the National Struggle. Bolshevik Russia and the Allies planned the establishment of an Armenia State in Eastern Anatolia. When Bolshevik Revolution took place in the First World War, the Russian army withdrew from the area. Then, the Turkish army went to the Caucasus. Yet, the Ottoman Empire retreated to the border before the First World War, with the Armistice of Mudros. The Armenians occupied Kars and neighboring places, abandoned by The Turkish army. The Armenians tried to expand their occupation zones. But, the Turkish army being under the command of the 15th Corps Commander Kazim Karabekir Pasha, began operations against the Armenians. The Armenians were defeated in a short time and signed the Treaty of Gyumri. This operation in eastern Anatolia was closely monitored in Trabzon. People in Trabzon were closely interested in these developments concerning the operations and particularly the newspaper Istikbâl, the most important journal in the city at the time, provided them with the news. In this study, the reflections of the operation in eastern Anatolia and victory will be highlighted by the Istikbâl newspaper in Trabzon.

Keywords: İstikbal Newspaper, the eastern Frontirs, Turks, Armenians, The First World War, Kars.