ARTVİN VE ÇEVRESİNİN TARİHİ COĞRAFYASI – HISTORICAL GEOGRAPHY OF ARTVİN AND THE SURROUNDING COUNTRY

ÖMER SUBAŞI

ÖZ

Urartu yazıtlarında Artvin ve taşrası için kullanılan Katarza ismi ilerleyen tarihi dönemlerde değişikliklere uğramış ve kaynaklarda, bölge Choranzene vb. şeklinde anılmaya başlamıştır. Ancak günümüzde yazılan araştırma eserlerde bölge için kullanılan Klarceti ismi ilk defa M.S. VI. yüzyılda meydana getirilen tarihi kaynaklarda geçmektedir. Klarceti Bölgesi, Artvin (Nigal),  Ardanuç, Şavşat, Borçka ve Murgul ile şu anda iskân halinde olmayan ancak tarihi kaynaklarda isminden sıkça bahsedilen Tukharis’ten oluşmaktadır. Coğrafi olarak Klarceti Bölgesi, Çoruh Nehri’nin aşağı kesimlerinden, Yanlızçam Dağları’nın batısına, oradan da Şavşat ve Artvin’in güneyinden Karadeniz’e kadar uzanan toprakları kapsamaktadır. Bu çalışmada bulunduğu bölge açısından tarih boyunca büyük öneme sahip olan Artvin ve taşrasının tarihi-coğrafyası ele alınmıştır.

Anahtar Sözcükler: Klarceti, Artvin, Ardanuç, Şavşat, Tukharis

 ABSTRACT

In Urartu epigraphs, the name “Katarzane”, which refers to Artvin and its surroundings, has undergone some changes in time and the district has been started to be called “Choranzene” in the relevant literature. However, the name “Klarceti”, used for the same district in current literature, was first introduced in the historical pieces of VI. Century (A.D.). Klarceti District includes Artvin (Nigal), Ardanuç, Şavşat, Borçka, Murgul and the district “Tukharis”, which is now uninhabited but whose name is often mentioned in historical documents. Geographically, Klarceti District comprises the lands from the lower sides of the River Çoruh to the Western part of Yalnızçam Mountains and from the Southern part of Şavşat and Artvin to the Black Sea. This study deals with the historical geography of Artvin and its countryside, which has been an important place throughout history.

Keywords: Klarceti, Artvin, Ardanuç, Savşat, Tukharis